Axit béo là gì? Các loại axit béo thường gặp và cách sử dụng

Axit béo đóng vai trò quan trọng trong chế độ dinh dưỡng của hầu hết mọi lứa tuổi. Bởi axit béo không chỉ cung cấp năng lượng mà còn là thành phần không thể thiếu trong quá trình chuyển hóa của cơ thể. Vậy axit béo là gì? Có những loại axit béo nào và cần lưu ý gì khi bổ sung axit béo cho cơ thể? Hãy cùng Whey Tốt đi tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây nhé!

Axit béo là gì?  

Axit béo là một loại axit hữu cơ có chứa nhóm chức -COOH (axit carboxylic) và có mạch carbon dài từ 12 đến 28 nguyên tử carbon. Phần lớn axit béo có nguồn gốc từ chất béo của dầu thực vật và mỡ động vật hoặc phospholipid - thành phần cấu tạo nên màng tế bào. 

Trong cơ thể, axit béo là nguồn năng lượng quan trọng của tế bào, nhất là tế bào tim và cơ xương. Lý do là vì khi chuyển hóa, các chất này sinh ra một lượng lớn ATP (adenosin triphosphat). Đây là phân tử mang năng lượng có chức năng vận chuyển năng lượng đến tế bào đích để cơ thể sử dụng. 

Axit béo là phân tử có cấu tạo gồm mạch carbon dài và nhóm chức -COOH (Nguồn: Internet)

Các loại axit béo 

Axit béo được chia thành 2 loại chính là axit béo no và axit béo không no. Cụ thể như sau: 

• Axit béo no (axit stearic, axit palmitic,...): Dạng rắn, thường có trong mỡ động vật và có thể làm tăng nồng độ cholesterol trong máu. Do đó, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị lượng axit béo no không nên vượt quá 10% năng lượng trong khẩu phần ăn. 

• Axit béo chưa no: Thường ở dạng lỏng và có hàm lượng cao trong dầu thực vật và cá béo. Dựa vào số nối đôi trong phân tử, axit béo chưa no được chia thành 2 loại: Loại một nối đôi (axit oleic,...) và nhiều nối đôi (omega-3, omega-6,...). Các axit béo thể trans (transfat) là đồng phân của axit béo chưa no sau khi hydrogen hóa, chủ yếu hình thành trong ruột của các loài động vật ăn cỏ hoặc trong quá trình chế biến thức ăn. 

Axit béo không no omega-3 đóng vai trò quan trọng trong sinh lý cơ thể (Nguồn: Internet)

>> Xem thêm: Chất béo bão hòa là gì? Ảnh hưởng gì đến sức khỏe?

Vai trò của axit béo trong cơ thể người  

Mỗi loại axit béo đều giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì và ổn định chức năng sinh lý của cơ thể. 

• Axit béo no: Là nguồn năng lượng quan trọng của cơ thể. Thiếu hụt axit béo no làm tăng nguy cơ xuất huyết não. Ngược lại, dư thừa axit béo no tăng nguy cơ bệnh rối loạn chuyển hóa đường, béo phì, bệnh động mạch vành. 

• Axit béo không no: Cơ thể không có khả năng tự tổng hợp được axit béo không no nên phải hấp thu hợp chất này từ thực phẩm. Một số axit béo không no tiêu biểu như omega-3, omega-6 giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý về tuần hoàn, rối loạn chuyển hóa. 

Ngoài ra, các axit béo nói chung đều tham gia vào cấu trúc của màng tế bào (phospholipid và glycolipid). Bên cạnh đó, hợp chất này còn là tiền chất của các hormon và chất dẫn truyền thần kinh. Một số axit béo còn có tác dụng kháng viêm giúp bảo vệ sức khỏe hệ tuần hoàn hiệu quả. 

Axit béo là thành phần của phospholipid tham gia cấu tạo màng tế bào (Nguồn: Internet)

Dấu hiệu nhận biết cơ thể thiếu axit béo thiết yếu 

Bất kỳ ai cũng có thể bị thiếu axit béo thiết yếu nếu chế độ dinh dưỡng không đáp ứng đủ nhu cầu cơ thể. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người bị rối loạn tiêu hóa có nồng độ axit béo thấp hơn đáng kể so với người bình thường. Nguyên nhân là do rối loạn tiêu hóa làm giảm quá trình hấp thu chất béo tại ruột non hoặc giảm bài tiết enzym tuyến tụy.  

Dấu hiệu cơ thể đang bị thiếu axit béo thiết yếu phổ biến:

• Da khô, phát ban hoặc đóng vảy do thiếu axit béo làm giảm độ ẩm của da. 

• Cơ thể mệt mỏi, thiếu năng lượng, thiếu sức sống. 

• Tâm trạng chán nản, có thể dẫn đến trầm cảm hoặc lo âu. 

• Tiêu chảy mãn tính.

• Cảm giác đói mặc dù mới ăn xong một bữa no.

• Thân nhiệt giảm do lớp mỡ bên ngoài không đủ để bảo vệ da và giữ ấm.

Khô da là dấu hiệu thường thấy khi cơ thể thiếu axit béo (Nguồn: Internet)

>> Xem thêm:

• Omega 3 6 9 có tác dụng gì? Liều dùng và tác dụng phụ cần biết
• Nên uống bao nhiêu viên dầu cá mỗi ngày là đủ?

Cách bổ sung axit béo thiết yếu cho cơ thể 

Tùy vào tình trạng sức khỏe mà lượng axit béo thiết yếu cần bổ sung cho cơ thể sẽ khác nhau. 

• Người trưởng thành khỏe mạnh: Lượng axit béo không no nhiều nối đôi chiếm 10% tổng năng lượng cung cấp cho thể. Ngoài ra, 2 - 4% tổng lượng calo nên hấp thu từ axit linoleic. 

• Người đang cung cấp dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch bằng nhũ tương lipid dạng truyền tiêu chuẩn: tối thiểu 100 gram/tuần axit béo.

Một số thực phẩm giàu axit béo mà bạn có thể cân nhắc để bổ sung vào khẩu phần ăn hàng ngày như dầu thực vật (dầu oliu, dầu hạt lanh), các loại cá béo (cá hồi, cá thu,,...), các loại hạt và quả (hạt lanh, hạt chia, quả óc chó). Những thực phẩm này không chỉ cung cấp axit béo cần thiết mà còn hỗ trợ sức khỏe hệ tuần hoàn và tăng cường hệ miễn dịch.

Bên cạnh chế độ ăn uống, bạn cũng có thể bổ sung axit béo cho cơ thể thông qua các thực phẩm chức năng như dầu cá omega 3 hoặc tinh dầu hoa anh thảo Webber Naturals Evening Primrose Oil 500mg chứa hàm lượng cao omega-6. Những sản phẩm này không chỉ giúp bạn duy trì sức khỏe tối ưu mà còn bổ sung các dưỡng chất cần thiết mà chế độ ăn hàng ngày có thể thiếu. 

Tinh dầu hoa anh thảo Webber Naturals Evening Primrose Oil 500mg (Nguồn: Internet)

Để tìm mua các sản phẩm chính hãng kể trên, bạn có thể liên hệ đến Whey Tốt - đơn vị chuyên phân phối những sản phẩm chính hãng được nhập khẩu chính ngạch từ Anh Quốc, đã qua kiểm định chặt chẽ bởi Cục VSATTP - Bộ Y tế. Do đó, khách hàng hoàn toàn có thể an tâm về chất lượng và nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm. Nhanh tay liên hệ ngay với Whey Tốt để được tư vấn và hướng dẫn đặt hàng nhé!

Những điều cần lưu ý khi bổ sung axit béo  

Khi bổ sung axit béo cho cơ thể, bạn cần lưu ý những điều sau:

• Ưu tiên các nguồn thực phẩm tự nhiên, tươi sống, dầu thực vật nguyên chất và các sản phẩm bổ sung uy tín, có nguồn gốc rõ ràng. 

• Loại bỏ hoặc hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều axit béo trans như đồ chiên rán nhiều lần,...

• Xây dựng chế độ ăn uống cân bằng hàm lượng giữa các loại axit béo khác nhau.

• Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi sử dụng thực phẩm chức năng bổ sung axit béo, đặc biệt nếu bạn đang dùng thuốc hoặc có bệnh lý nền.

Axit béo là một phần không thể thiếu trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Việc hiểu rõ các loại axit béo, vai trò và cách bổ sung hợp lý sẽ giúp bạn duy trì và bảo vệ sức khỏe tối ưu. Đừng quên liên hệ Whey Tốt để được tư vấn và mua sản phẩm bổ sung axit béo omega 3, omega 6 chất lượng cao, chính hãng với giá tốt nhé!